Interview met Maarten Brugge – TXNU
Maarten Brugge (45) struint bij ruig weer het strand af. En dat is er met de paplepel ingegoten. Hij komt uit een juttersfamilie.
Noordwesterstorm? Dan kan jutter Maarten Brugge niet slapen, kriebelt zijn bloed en giert de adrenaline door zijn lijf. Onrust! Hij moet er uit en op z'n jutfiets naar het Texelse strand. Windkracht 10, stuifzand om zijn oren, hangend tegen de wind, turend in de verte, hagel of sneeuw vastgeplakt in zijn wimpers of drijfnat door een zomerse bui. Een jutter trotseert de elementen voor het avontuur en geeft zelden op. De jutter wil de strandvonder voor zijn; dát is de sport en de kick. Stiekem hout en goederen uit overboord gevallen containers achterover slaan en ze verstoppen in de duinen. “Dat het niet mag, blijft spannend! Dan zie je plots de koplampen van de strandvonder in de verte opdoemen en moet je wegwezen met je smokkelwaar.”
Tijdens een stevige storm staat Maarten om 5 uur 's ochtends op het strand. “Van alles wat ik vind wil ik het verhaal weten, eerder rust ik niet. Dus duik ik achter de laptop en ontdek ik dat ik bijvoorbeeld een teenkoot van een reuzehert gevonden heb”, vertelt hij in zijn jutterscave met duizenden aanspoelsels. Zo ook vracht van MSC Zoe die in 2019 in de problemen kwam en wereldnieuws werd. “In mijn cave vind je dertig jaar jutten terug. Ook spullen die mijn vader en opa nog hebben gejut.”
Juttersbloed
Met opa en vader ging hij al op pad toen hij nog maar net kon lopen. Drie generaties juttersbloed. “Mijn moeder hield mij als kind thuis van de kleuterschool als het stormde. Ze vond het belangrijk dat ik met mijn opa meeging. Prachtig, hand-in-hand het strand afstruinen. Bij mijn opa thuis werd er vroeger gejut uit broodwinning. Zijn familie had dat extraatje nodig. Scheepsladingen werden verkocht en met het gejutte hout werd het huis verwarmd of op gekookt. Jutten was echt een manier van overleven, nu is het vooral een verslavende sport. In ons familiehotel Hotel De Waal vertel ik deze juttersverhalen. Toeristen hangen aan mijn lippen.”
Jut je lading van waarde en vat de strandvonder je in de kraag, dan ben je de sigaar met een flinke boete. Zo reden jutters, en andere eilandbewoners, ruim drie decennia geleden met autoladingen vol sigaretten op en af het strand bij de vuurtoren. Miljoenen sigaretten spoelden aan. Strandvonders hadden de situatie niet meer in de hand. “Ik was dertien en er als de kippen bij. Ik droogde sigaretten en verkocht de nog dichte pakjes op de middelbare school. Het was een leuk zakcentje.”
Flessenpost
Hé, flessenpost uit Slowakije, dan gaat je fantasie toch aan de slag. Man op onbewoond eiland of schipbreuk geleden. Verlangend naar vrouw, kind en rantsoen. Die flessenpost was abacadabra voor Maarten. Google Translate bakte er ook niks van. “Zo'n halfbakken vertaling. Maar het bleek dat een zeeman z'n flessenpost aan zijn zoon overboord gooide tussen Frankrijk en Engeland. Die zoon heb ik later gevonden via Facebook. Helaas heb ik nooit een reactie gekregen. Balen, want nu heb ik mijn verhaal niet compleet.”
En nee, die gele badeendjes zijn niet afkomstig van de Hema (een manier om in het restaurant een kopje koffie te drinken met een andere eenzame bezoeker, red). Op de eendjes staat een Engels telefoonnummer. “Ik kreeg steeds een antwoordapparaat, maar door het kengetal kon ik zien dat ze uit Cornwall kwamen. Die eendjes hadden dus een flinke afstand afgelegd. Via internet kwam ik erachter dat de eendjes werden ingezet bij de rubber duck games. Bij die wedstrijden worden ze losgelaten in rivieren en op zee. Engelsen zijn er gek op.”
Walvis
Wat er nog op zijn verlanglijstje staat? “Dat is een lastige vraag, omdat het om herinneringen gaat. Alles wat je vindt, is van waarde. Als ik dan echt iets moet noemen: een walvisachtige. Iedere keer dat er een levende potvis of bultrug aanspoelt, ben ik net van het eiland. Beetje jammer!”
